Ngâu hay ngâu ta là loài cây bụi nhỏ thuộc chi Gội. Xuất xứ loài này là từ Việt Nam, nhưng hiện tại nó đã xuất hiện khắp vùng Đông Nam Á.
Tên khoa học: Aglaia duperreana
Lớp cao hơn: Chi Gội
Cấp độ: Loài
Chi (genus): Aglaia
Họ (familia): Meliaceae
Loài (species): A. duperreana
Cây ngâu thuộc loại thân gỗ, mọc thành bụi có chiều cao từ 1 – 3m, các tán lá tròn, lá ngâu có dạng kép hình lông chim, đầu lá tròn với các lá chét mọc xen kẽ nhau. Lá cây thường mọc xum xuê ở trên ngọn, rễ cọc khỏe ăn sâu vào đất.
Hoa cây ngâu có màu vàng, kích thước nhỏ chỉ khoảng 2mm, nhiều bông hoa kết thành các chùm dài từ 5 – 10cm. Cây hoa ngâu thường mọc ẩn dưới các tán lá của cây và đặc biệt có mùi hương thơm nồng nàn lan tỏa. Hoa thường nở vào khoảng tháng 4 – tháng 9 và nở rộ nhất là sau những cơn mưa rào.
Cây ngâu có thể sinh trưởng và phát triển trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt, là loại cây ưa ánh sáng và ưa đất ẩm. Hoa của cây thuộc loại đơn tính khác gốc nên cần phải thụ phấn để tạo ra trái, trái ngâu có hình trứng, có màu cam khi chín.
Trong Đông Y, cây ngâu có tác dụng chữa bệnh như điều trị huyết áp, hen suyễn, mắt sáng,… Đặc biệt, hoa cây ngâu có hương thơm nồng, có tác dụng giúp thư giãn, chữa chứng đầy bụng.
